ORDINARY TIME: ODD YEARS

WEEK 2

SUNDAY
Romans 4:1-25

       τί οὖν ἐροῦμεν εὑρηκέναι Ἀβραὰμ τὸν προπάτορα ἡμῶν κατὰ σάρκα;
       εἰ γὰρ Ἀβραὰμ ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη, ἔχει καύχημα: ἀλλ' οὐ πρὸς θεόν.
       τί γὰρ ἡ γραφὴ λέγει;
       ἐπίστευσεν δὲ Ἀβραὰμ τῷ θεῷ, καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην.
             τῷ δὲ ἐργαζομένῳ ὁ μισθὸς οὐ λογίζεται κατὰ χάριν ἀλλὰ κατὰ ὀφείλημα:
             τῷ δὲ μὴ ἐργαζομένῳ, πιστεύοντι δὲ ἐπὶ τὸν δικαιοῦντα τὸν ἀσεβῆ,
             λογίζεται ἡ πίστις αὐτοῦ εἰς δικαιοσύνην,
       καθάπερ καὶ Δαυὶδ λέγει τὸν μακαρισμὸν τοῦ ἀνθρώπου
       ᾧ ὁ θεὸς λογίζεται δικαιοσύνην χωρὶς ἔργων,
       μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι καὶ ὧν ἐπεκαλύφθησαν αἱ ἁμαρτίαι:
       μακάριος ἀνὴρ οὗ οὐ μὴ λογίσηται κύριος ἁμαρτίαν.
 
             ὁ μακαρισμὸς οὖν οὗτος ἐπὶ τὴν περιτομὴν ἢ καὶ ἐπὶ τὴν ἀκροβυστίαν;
             λέγομεν γάρ, ἐλογίσθη τῷ Ἀβραὰμ ἡ πίστις εἰς δικαιοσύνην.
             πῶς οὖν ἐλογίσθη; ἐν περιτομῇ ὄντι ἢ ἐν ἀκροβυστίᾳ;
             οὐκ ἐν περιτομῇ ἀλλ' ἐν ἀκροβυστίᾳ:
                   καὶ σημεῖον ἔλαβεν περιτομῆς,
                   σφραγῖδα τῆς δικαιοσύνης τῆς πίστεως τῆς ἐν τῇ ἀκροβυστίᾳ,
                   εἰς τὸ εἶναι αὐτὸν πατέρα πάντων τῶν πιστευόντων δι' ἀκροβυστίας,
                   εἰς τὸ λογισθῆναι καὶ αὐτοῖς τὴν δικαιοσύνην,
                   καὶ πατέρα περιτομῆς τοῖς οὐκ ἐκ περιτομῆς μόνον
                   ἀλλὰ καὶ τοῖς στοιχοῦσιν τοῖς ἴχνεσιν
                   τῆς ἐν ἀκροβυστίᾳ πίστεως τοῦ πατρὸς ἡμῶν Ἀβραάμ.
             οὐ γὰρ διὰ νόμου ἡ ἐπαγγελία τῷ Ἀβραὰμ ἢ τῷ σπέρματι αὐτοῦ,
             τὸ κληρονόμον αὐτὸν εἶναι κόσμου,
             ἀλλὰ διὰ δικαιοσύνης πίστεως:

       εἰ γὰρ οἱ ἐκ νόμου κληρονόμοι,
       κεκένωται ἡ πίστις καὶ κατήργηται ἡ ἐπαγγελία:
       ὁ γὰρ νόμος ὀργὴν κατεργάζεται:
       οὗ δὲ οὐκ ἔστιν νόμος, οὐδὲ παράβασις.
             διὰ τοῦτο ἐκ πίστεως, ἵνα κατὰ χάριν,
             εἰς τὸ εἶναι βεβαίαν τὴν ἐπαγγελίαν παντὶ τῷ σπέρματι,
             οὐ τῷ ἐκ τοῦ νόμου μόνον ἀλλὰ καὶ τῷ ἐκ πίστεως Ἀβραάμ
             ὅς ἐστιν πατὴρ πάντων ἡμῶν,
       καθὼς γέγραπται ὅτι πατέρα πολλῶν ἐθνῶν τέθεικά σε
       κατέναντι οὗ ἐπίστευσεν θεοῦ τοῦ ζῳοποιοῦντος τοὺς νεκροὺς
       καὶ καλοῦντος τὰ μὴ ὄντα ὡς ὄντα:

ὃς παρ' ἐλπίδα ἐπ' ἐλπίδι ἐπίστευσεν
εἰς τὸ γενέσθαι αὐτὸν πατέρα πολλῶν ἐθνῶν
κατὰ τὸ εἰρημένον, οὕτως ἔσται τὸ σπέρμα σου:
       καὶ μὴ ἀσθενήσας τῇ πίστει κατενόησεν τὸ ἑαυτοῦ σῶμα ἤδη νενεκρωμένον,
       ἑκατονταετής που ὑπάρχων,
       καὶ τὴν νέκρωσιν τῆς μήτρας Σάρρας,
       εἰς δὲ τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ θεοῦ οὐ διεκρίθη τῇ ἀπιστίᾳ
       ἀλλ' ἐνεδυναμώθη τῇ πίστει, δοὺς δόξαν τῷ θεῷ
       καὶ πληροφορηθεὶς ὅτι ὃ ἐπήγγελται δυνατός ἐστιν καὶ ποιῆσαι.
διὸ καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην.
οὐκ ἐγράφη δὲ δι' αὐτὸν μόνον ὅτι ἐλογίσθη αὐτῷ,
ἀλλὰ καὶ δι' ἡμᾶς οἷς μέλλει λογίζεσθαι,
τοῖς πιστεύουσιν ἐπὶ τὸν ἐγείραντα Ἰησοῦν τὸν κύριον ἡμῶν ἐκ νεκρῶν,
ὃς παρεδόθη διὰ τὰ παραπτώματα ἡμῶν καὶ ἠγέρθη διὰ τὴν δικαίωσιν ἡμῶν.

Origen, Commentary on Romans, Liber 7 (PG 14, 984-985 — no Greek)

«Credidit Abraham Deo, et reputatum est illi ad iustitiam.» Non propterea Moyeses scripsit ut Abraham legeret, qui utique olim fuerat defunctus, sed ut nos profectum fidei ex huiusmodi lectione caperemus, intelligentes quia et si nos ita credamus Deo ut ille credidit, etiam nobis reputabitur fides ad iustitiam «credentibus in eum qui suscitavit Iesum Christum Dominum nostrum a mortuis»... Qua ergo de causa ad comparationem fidei Abrahae titulus iste resurrectionis Domini assumitur requiramus.

Nunquid Abraham in eum crediderat qui suscitavit Dominum a mortuis, cum Iesus tunc nondum fuisset resuscitatus a mortuis ? Velim ergo considerare quid visum sit Paulo promittenti nobis quia sicut Abrahae reputata est credenti fides ad iustitiam, ita et nobis reputabitur credentibus in eum qui suscitavit Iesum Dominum nostrum a mortuis...

Ille enim qui crediderat cum offerre unicum iuberetur, quia et a mortuis eum suscitare potens esset Deus; crediderat etiam quod non illi tantum Isaac res tunc gereretur, sed et semini eius qui est Christus, plena sacramenti veritas servaretur. Inde denique gaudens unicum offerebat, quia in eo non interitum posteritatis, sed reparationem mundi, et innovationem totius creaturae, quae per resurrectionem Domini restituta est, cogitabat, et ideo dicit Dominus de eo, quia «Abraham pater vester exsultavit ut videret diem meum; et vidit et gavisus est.»

Hoc ergo modo competenter videbitur habita comparatio fidei Abraham, et eorum qui credunt in eum qui suscitavit Dominum Iesum; quia quod ille futurum credidit, a nobis creditur factum.

GOSPELS FOR THE THREE CYCLES
*A* , *B* , *C*
Te Deum [English]

Prayer

---

MONDAY
Romans 5:1-11

δικαιωθέντες οὖν ἐκ πίστεως
εἰρήνην ἔχομεν πρὸς τὸν θεὸν διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ,
δι' οὗ καὶ τὴν προσαγωγὴν ἐσχήκαμεν τῇ πίστει εἰς τὴν χάριν ταύτην ἐν ᾗ ἑστήκαμεν,
καὶ καυχώμεθα ἐπ' ἐλπίδι τῆς δόξης τοῦ θεοῦ.
       οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ καυχώμεθα ἐν ταῖς θλίψεσιν,
       εἰδότες ὅτι ἡ θλῖψις ὑπομονὴν κατεργάζεται,
       ἡ δὲ ὑπομονὴ δοκιμήν, ἡ δὲ δοκιμὴ ἐλπίδα:
             ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει,
             ὅτι ἡ ἀγάπη τοῦ θεοῦ ἐκκέχυται ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν
             διὰ πνεύματος ἁγίου τοῦ δοθέντος ἡμῖν,
                   ἔτι γὰρ Χριστὸς ὄντων ἡμῶν ἀσθενῶν
                   ἔτι κατὰ καιρὸν ὑπὲρ ἀσεβῶν ἀπέθανεν.
             μόλις γὰρ ὑπὲρ δικαίου τις ἀποθανεῖται:
             ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολμᾷ ἀποθανεῖν:
             συνίστησιν δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ θεὸς
             ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ἀπέθανεν.
       πολλῷ οὖν μᾶλλον δικαιωθέντες νῦν ἐν τῷ αἵματι αὐτοῦ
       σωθησόμεθα δι' αὐτοῦ ἀπὸ τῆς ὀργῆς.
εἰ γὰρ ἐχθροὶ ὄντες κατηλλάγημεν τῷ θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ,
πολλῷ μᾶλλον καταλλαγέντες σωθησόμεθα ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ:
οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ καυχώμενοι ἐν τῷ θεῷ διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ,
δι' οὗ νῦν τὴν καταλλαγὴν ἐλάβομεν.

Augustine of Hippo, Treatises on John, 32:9 (CCL 36, 305-306)

Quia uero ad spiritum sanctum pertinet caritas de qua loquimur (quaestio enim modo in euangelio de spiritu sancto retractatur), audi apostolum dicentem: caritas dei diffusa est in cordibus nostris per spiritum sanctum, qui datus est nobis.

quare ergo dominus spiritum, cuius maxima beneficia sunt in nobis, quia caritas dei per ipsum diffusa est in cordibus nostris, post resurrectionem suam dare uoluit? quid significauit? ut in resurrectione nostra caritas nostra flagret, et ab amore saeculi separet, ut tota currat in deum. hic enim nascimur et morimur, hoc non amemus; caritate migremus, caritate sursum habitemus. caritate illa qua diligimus deum.

nihil aliud in hac uitae nostrae peregrinatione meditemur, nisi quia et hic non semper erimus, et ibi nobis locum bene uiuendo praeparabimus, unde numquam migremus. dominus enim noster iesus christus, posteaquam resurrexit, iam non moritur; mors illi ultra, sicut apostolus dicit, non dominabitur. ecce quod amemus.

si uiuimus, si in ipsum credimus qui resurrexit, dabit nobis, non quod hic amant homines qui deum non amant, aut tanto plus amant, quanto illum minus amant; tanto autem hoc minus amant, quanto illum plus amant. sed uideamus quid nobis promisit: non diuitias terrenas et temporales, non honores et potestates in saeculo isto; uidetis enim omnia haec dari et hominibus malis, ne magnipendantur a bonis. non ipsam postremo corporis sanitatem; non quia ipse illam non dat, sed quia, ut uidetis, et pecoribus dat. non uitam longam. quid est enim longum quod aliquando finitur? non pro magno nobis credentibus promisit longaeuitatem, aut decrepitam senectutem, quam omnes optant antequam ueniat, omnes de illa cum uenerit murmurant. non pulcritudinem corporis, quam uel corporis morbus, uel ipsa senectus quae optatur, exterminat.

uult esse pulcher, et uult esse senex; ista duo desideria sibi inuicem concordare non possunt; si senex eris, pulcher non eris; quando senectus uenerit, pulcritudo fugiet; et in uno habitare non possunt uigor pulcritudinis, et gemitus senectutis. omnia ergo ista non nobis promisit, qui dixit: qui credit in me, ueniat, et bibat; et flumina de uentre eius fluent aquae uiuae.

uitam aeternam promisit, ubi nihil timeamus, ubi non conturbemur, unde non migremus, ubi non moriamur; ubi nec decessor plangatur, nec successor speretur. quia ergo tale est quod nobis promisit amantibus, et spiritus sancti caritate feruentibus, ideo ipsum spiritum noluit dare, nisi cum esset glorificatus, ut in suo corpore ostenderet uitam, quam modo non habemus, sed in resurrectione speramus.

---

TUESDAY
Romans 5:12-21

διὰ τοῦτο ὥσπερ δι' ἑνὸς ἀνθρώπου ἡ ἁμαρτία εἰς τὸν κόσμον εἰσῆλθεν
καὶ διὰ τῆς ἁμαρτίας ὁ θάνατος,
καὶ οὕτως εἰς πάντας ἀνθρώπους ὁ θάνατος διῆλθεν,
ἐφ' ᾧ πάντες ἥμαρτον―
       ἄχρι γὰρ νόμου ἁμαρτία ἦν ἐν κόσμῳ,
       ἁμαρτία δὲ οὐκ ἐλλογεῖται μὴ ὄντος νόμου:
       ἀλλὰ ἐβασίλευσεν ὁ θάνατος ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μωϋσέως
       καὶ ἐπὶ τοὺς μὴ ἁμαρτήσαντας ἐπὶ τῷ ὁμοιώματι τῆς παραβάσεως Ἀδάμ,
       ὅς ἐστιν τύπος τοῦ μέλλοντος.
             ἀλλ' οὐχ ὡς τὸ παράπτωμα, οὕτως καὶ τὸ χάρισμα:
             εἰ γὰρ τῷ τοῦ ἑνὸς παραπτώματι οἱ πολλοὶ ἀπέθανον,
             πολλῷ μᾶλλον ἡ χάρις τοῦ θεοῦ καὶ ἡ δωρεὰ
             ἐν χάριτι τῇ τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ
             εἰς τοὺς πολλοὺς ἐπερίσσευσεν.
                   καὶ οὐχ ὡς δι' ἑνὸς ἁμαρτήσαντος τὸ δώρημα:
                   τὸ μὲν γὰρ κρίμα ἐξ ἑνὸς εἰς κατάκριμα,
                   τὸ δὲ χάρισμα ἐκ πολλῶν παραπτωμάτων εἰς δικαίωμα.
             εἰ γὰρ τῷ τοῦ ἑνὸς παραπτώματι ὁ θάνατος ἐβασίλευσεν διὰ τοῦ ἑνός,
             πολλῷ μᾶλλον οἱ τὴν περισσείαν τῆς χάριτος
             καὶ τῆς δωρεᾶς τῆς δικαιοσύνης λαμβάνοντες
             ἐν ζωῇ βασιλεύσουσιν διὰ τοῦ ἑνὸς Ἰησοῦ Χριστοῦ.
       ἄρα οὖν ὡς δι' ἑνὸς παραπτώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς κατάκριμα,
       οὕτως καὶ δι' ἑνὸς δικαιώματος εἰς πάντας ἀνθρώπους εἰς δικαίωσιν ζωῆς:
       ὥσπερ γὰρ διὰ τῆς παρακοῆς τοῦ ἑνὸς ἀνθρώπου ἁμαρτωλοὶ κατεστάθησαν οἱ πολλοί,
       οὕτως καὶ διὰ τῆς ὑπακοῆς τοῦ ἑνὸς δίκαιοι κατασταθήσονται οἱ πολλοί.
νόμος δὲ παρεισῆλθεν ἵνα πλεονάσῃ τὸ παράπτωμα:
οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις,
ἵνα ὥσπερ ἐβασίλευσεν ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ θανάτῳ,
οὕτως καὶ ἡ χάρις βασιλεύσῃ διὰ δικαιοσύνης
εἰς ζωὴν αἰώνιον διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡμῶν.

Ambrose of Milan, Commentary on Psalm 61, 4-6 (PL 14, 1224-1225)

Carnem hominis dominus noster Iesus, ut in se eam ipse mundaret, quid prius quam peccati ueteris primum debuit abolere contagium? nam quia per inoboedientiam culpa inrepserat, dum mandata diuina temerantur, oboedientiam utique prae ceteris debuit reformare, ut seminarium erroris excluderet. fibra enim peccati inde manauerat et ideo sicut bonus medicus radices prius ulceris debuit amputare, ut medicamentorum salubre remedium uulneris ora sentirent. frustra enim cicatricem curaueris, si serpant interiora contagia, immo acerbatur uulnus, si foris clauditur, cum interius uirus exaestuat. nam quid proderat donasse peccatum, si peccandi maneret affectus? hoc erat non sanare cicatricem, sed claudere.

uoluit itaque mundare uulnus, ut affectum sanaret, ne inoboedientiae sors ulla remaneret. suscepit ipse oboedientiam, ut nobis eam transfunderet. sic enim oportebat, ut, quoniam per inoboedientiam unius hominis peccatores constituti erant plurimi, per unius rursus oboedientiam iusti constituerentur multi.

Unde ualde errare eos res indicat, qui carnem hominis a Christo aiunt esse susceptam, affectum negant, et contra ipsius domini Iesu uenire consilium, qui hominem ex homine tollunt, cum homo sine affectu hominis esse non possit; nam caro sine affectu et praemii immunis et culpae est. illud ergo suscipere debuit et sanare, unde culpa manauerat, ut originem erroris et quasdam prorumpentis delicti fores clauderet.

unde ego hodie hominem agnoscerem dominum Iesum, cuius carnem non uideo, affectum lego, unde, inquam, hominem eum agnoscerem, nisi esurisset, nisi sitisset, nisi fleuisset, nisi dixisset: tristis est anima mea usque ad mortem? denique scriptum est: et homo est, et quis cognoscet eum? sed homo per ista cognoscitur, qui per opera diuina supra homines aestimatur. itaque ipse eo usque se hominem credi uolebat, cum deus esset, ut se appellaret hominem dicens: quid me quaeritis occidere, hominem qui ueritatem locutus sum uobis?, nec solum hominem, sed etiam filium hominis diceret, sicut ait: quid me dicunt esse homines filium hominis? unde ille summam tenere fidei pronuntiatus est, qui et dei filium cognouit et hominem non negauit. ipse igitur utrumque unus, inseparabilis numero et agnoscendus operis distinctione, non uarietate personae. non enim alter ex patre et alter ex Maria, sed qui erat ex patre carnem sumpsit ex uirgine, affectum assumpsit ex matre, ut infirmitates nostras ipse susciperet. unde ait propheta: et pro nobis dolet. quomodo dolebat meo dolore, si meum non gerebat affectum? homo, inquit, in plaga et sciens ferre infirmitatem.

Itaque quasi homo infirmatus est, quasi homo doluit et nos quasi hominem aestimauimus eum esse in doloribus; sed quasi uictor infirmitatum, non infirmitatibus uictus pro nobis, non pro se dolebat et infirmatus est non propter sua, sed propter nostra peccata, ut nos suo liuore sanaret. quid utique est homo in plaga et sciens ferre infirmitatem, nisi quia plagae habebat compassionem? aut quomodo sciebat ferre infirmitatem, si sensum infirmitatis excluserat? quod enim portamus, hoc pro onere sustinemus. suscepit ergo peccata nostra, ut portaret, suscepit etiam, ut purgaret. denique scriptum est: et peccata eorum ipse purgauit. ideo ipse hereditate possidebit multos et fortium partietur spolia.

ibi enim maior triumphus, ubi mens interna mundatur. quod portat igitur, ad remissionem pertinet, quod purgat, ad correctionem. suscepit itaque compassionem nostram, suscepit et subiectionem; quod enim subiecit sibi omnia suum est, quod subiectus est nostrum est.

---

WEDNESDAY
Romans 6:1-11

τί οὖν ἐροῦμεν; ἐπιμένωμεν τῇ ἁμαρτίᾳ, ἵνα ἡ χάρις πλεονάσῃ; μὴ γένοιτο:
οἵτινες ἀπεθάνομεν τῇ ἁμαρτίᾳ, πῶς ἔτι ζήσομεν ἐν αὐτῇ;
       ἢ ἀγνοεῖτε ὅτι ὅσοι ἐβαπτίσθημεν εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ ἐβαπτίσθημεν;
       συνετάφημεν οὖν αὐτῷ διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰς τὸν θάνατον,
       ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστὸς ἐκ νεκρῶν διὰ τῆς δόξης τοῦ πατρός,
       οὕτως καὶ ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν.
             εἰ γὰρ σύμφυτοι γεγόναμεν τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου αὐτοῦ,
             ἀλλὰ καὶ τῆς ἀναστάσεως ἐσόμεθα:
       τοῦτο γινώσκοντες, ὅτι ὁ παλαιὸς ἡμῶν ἄνθρωπος συνεσταυρώθη,
       ἵνα καταργηθῇ τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας,
       τοῦ μηκέτι δουλεύειν ἡμᾶς τῇ ἁμαρτίᾳ:
 
             ὁ γὰρ ἀποθανὼν δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας.
             εἰ δὲ ἀπεθάνομεν σὺν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καὶ συζήσομεν αὐτῷ:
             εἰδότες ὅτι Χριστὸς ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνῄσκει,
             θάνατος αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει.
             ὃ γὰρ ἀπέθανεν, τῇ ἁμαρτίᾳ ἀπέθανεν ἐφάπαξ:
             ὃ δὲ ζῇ, ζῇ τῷ θεῷ.
             οὕτως καὶ ὑμεῖς λογίζεσθε ἑαυτοὺς εἶναι νεκροὺς μὲν τῇ ἁμαρτίᾳ
             ζῶντας δὲ τῷ θεῷ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

Origen, Commentary on Romans, Liber 4:7 (PG 14, 985-986 — no Greek)

Sed adhuc requiramus, cum sint quamplurima quae Christus esse dicitur (nam et sapientia, et virtus, et iustitia, et verbum, et veritas, et vita ipse appellatur) cur potissimum de resurrectione eius in fide nostra Apostolus faciat mentionem. Dicit in aliis idem Apostolus, quia «cum Christo coexcitavit nos Deus, et simul cum ipso sedere fecit in coelestibus.»

Hoc est ergo quod admonet : Si creditis Christum surrexisse a mortuis, credite etiam vosmetipsos cum ipso pariter surrexisse; et si creditis quia sedet ad dexteram Patris in coelis, etiam vosmetipsos credite iam non in terrenis, sed in coelestibus collocatos; et si creditis vos Christo commortuos, credite quia et convivetis ei; et si creditis quia Christus mortuus est peccato, et vivit Deo, etiam vos mortui estote peccato et vivite Deo. Et hoc est quod auctoritate aspostolica protestatur, et dicit: «Si consurrexistis cum Christo, quae sursum sunt quaerite, ubi Christus est in dextera Dei sedens; quae sursum sunt sapite, non quae super terram;» quia qui haec agit, hic se ostendit credere in eum qui suscitavit Iesum Dominum a mortuis, et huic vere fides reputatur ad iustitiam.

Neque enim possibile est ut habenti in se aliquid iniustitiae possit iustitia reputari, etiam si credat in eum qui suscitavit Dominum Iesum a mortuis. Iniustitia namque cum iustitia nihil potest habere commune, sicut nec lux cum tenebris, nec vita cum morte. Ita ergo et credentibus quidem Christo, nec tamen deponentibus veterem hominem cum actibus suis iniustis, fides reputari non potest ad iustitiam.

Simili autem modo possumus dicere, quia sicut iniusto non potest iustitia reputari, ita nec impudico pudicitia, nec iniquo aequitas, nec avaro liberalitas, nec impio pietas reputari potest, donec vetusta vitiorum indumenta non abiicit, et «novum» se induit «hominem, qui secundum Deum creatus est, et renovatur in agnitione Dei ad imaginem eius qui creavit eum.» Propterea enim et in sequentibus adiungit et dicit de Domino Iesu: «Qui traditus est, inquit, propter peccata nostra, et resurrexit propter iustificationem nostram;» ut ostendat quia ea pro quibus Christus traditus est, etiam nos abhorrere debeamus, et abiicere.

Si enim propter peccata nostra traditum eum credimus, quomodo non alienum nobis et inimicum ducitur omne peccatum, pro quo Redemptor noster traditus memoratur in mortem? Nam si nobis aliqua rursum societas cum peccato, aut amicitia fiat, ostendimus quod nihil ducamus mortem Christi Iesu, amplectentes et sequentes ea quae ille expugnavit et vicit...

Si enim hoc credo, quomodo illud amo, pro quo ille pertulit mortem? Si hoc credo quod ille ad iustificationem meam surrexit, quomodo mihi iniustitia placet? Iustificat ergo eos Christus tantummodo qui novam vitam exemplo resurrectionis ipsius susceperunt, et vetusta iniustitiae atque iniquitatis indumenta velt causam mortis abiiciunt.

---

THURSDAY
Romans 6:12-23

                   μὴ οὖν βασιλευέτω ἡ ἁμαρτία ἐν τῷ θνητῷ ὑμῶν σώματι
                   εἰς τὸ ὑπακούειν ταῖς ἐπιθυμίαις αὐτοῦ,
                   μηδὲ παριστάνετε τὰ μέλη ὑμῶν ὅπλα ἀδικίας τῇ ἁμαρτίᾳ,
             ἀλλὰ παραστήσατε ἑαυτοὺς τῷ θεῷ ὡσεὶ ἐκ νεκρῶν ζῶντας
             καὶ τὰ μέλη ὑμῶν ὅπλα δικαιοσύνης τῷ θεῷ:
             ἁμαρτία γὰρ ὑμῶν οὐ κυριεύσει,
             οὐ γάρ ἐστε ὑπὸ νόμον ἀλλὰ ὑπὸ χάριν.
             τί οὖν; ἁμαρτήσωμεν ὅτι οὐκ ἐσμὲν ὑπὸ νόμον ἀλλὰ ὑπὸ χάριν; μὴ γένοιτο.
             οὐκ οἴδατε ὅτι ᾧ παριστάνετε ἑαυτοὺς δούλους εἰς ὑπακοήν,
             δοῦλοί ἐστε ᾧ ὑπακούετε,
             ἤτοι ἁμαρτίας εἰς θάνατον ἢ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην;

       χάρις δὲ τῷ θεῷ ὅτι ἦτε δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας
       ὑπηκούσατε δὲ ἐκ καρδίας εἰς ὃν παρεδόθητε τύπον διδαχῆς,
       ἐλευθερωθέντες δὲ ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας ἐδουλώθητε τῇ δικαιοσύνῃ:
       ἀνθρώπινον λέγω διὰ τὴν ἀσθένειαν τῆς σαρκὸς ὑμῶν.
             ὥσπερ γὰρ παρεστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ ἀκαθαρσίᾳ καὶ τῇ ἀνομίᾳ εἰς τὴν ἀνομίαν,
             οὕτως νῦν παραστήσατε τὰ μέλη ὑμῶν δοῦλα τῇ δικαιοσύνῃ εἰς ἁγιασμόν.
       ὅτε γὰρ δοῦλοι ἦτε τῆς ἁμαρτίας, ἐλεύθεροι ἦτε τῇ δικαιοσύνῃ.
       τίνα οὖν καρπὸν εἴχετε τότε ἐφ' οἷς νῦν ἐπαισχύνεσθε;
       τὸ γὰρ τέλος ἐκείνων θάνατος.
νυνὶ δέ, ἐλευθερωθέντες ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας δουλωθέντες δὲ τῷ θεῷ,
ἔχετε τὸν καρπὸν ὑμῶν εἰς ἁγιασμόν, τὸ δὲ τέλος ζωὴν αἰώνιον.
τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος,
τὸ δὲ χάρισμα τοῦ θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν.

Augustine of Hippo, Treatises on John, 41:4-5 (CCL 36, 360)

Dicit enim dominus: gratis uenumdati estis, et sine argento redimemini. sine pretio, sed uestro, quia meo. hoc dominus dicit; ipse enim pretium dedit, non argentum, sed sanguinem suum. nam nos et serui et egeni remanseramus.

liberat ergo ab hac seruitute solus dominus; qui illam non habuit, ipse de illa liberat; solus enim in hac carne uenit sine peccato. nam quos uidetis in manibus matrum paruulos ferri, nondum ambulant, et iam sunt compediti; traxerunt enim de adam quod soluatur a christo. pertinet etiam ad ipsos, cum baptizantur, ista gratia quam dominus pollicetur; quia de peccato solus liberare potest, qui uenit sine peccato, et factus est sacrificium pro peccato. audistis enim cum apostolus legeretur: pro christo, inquit, legatione fungimur, tamquam deo exhortante per nos; obsecramus pro christo; id est, tamquam uos christus obsecret. quid? reconciliari deo.

si exhortatur et obsecrat apostolus ut reconciliemur deo, inimici eramus deo. nemo enim reconciliatur nisi ex inimicitiis. inimicos autem nos non natura, sed peccata fecerunt. unde inimici illius, inde serui peccati. non habet deus liberos inimicos; necesse est serui sint, et serui remanebunt nisi ab illo liberentur, cui peccando inimici esse uoluerunt. obsecramus ergo, inquit, pro christo, reconciliari deo.

quomodo autem reconciliamur, nisi soluatur quod inter nos et ipsum separat? ait enim per prophetam: non grauauit aurem ne audiat, sed peccata uestra separant inter uos et deum.

quia ergo non reconciliamur nisi ablato quod in medio est, et posito quod in medio sit. est enim medium separans, sed contra est mediator reconcilians; medium separans est peccatum, mediator reconcilians est dominus iesus christus: unus enim deus, et unus mediator dei et hominum, homo christus iesus.

ut ergo tollatur maceria separans quod est peccatum, uenit ille mediator, et factus est sacrificium sacerdos ipse. et quia sacrificium factus est pro peccato, offerens seipsum in holocaustum in cruce passionis suae, sequitur apostolus et dicit, cum dixisset: obsecramus pro christo, reconciliari deo, quasi diceremus, quomodo poterimus reconciliari? eum, inquit, id est ipsum christum, qui non nouerat peccatum, peccatum pro nobis fecit, ut nos simus iustitia dei in ipso. eum ipsum, inquit, christum deum, qui non nouerat peccatum. uenit enim in carne, hoc est in similitudine carnis peccati, non tamen in carne peccati, non habens ullum omnino peccatum; et ideo factus est uerum sacrificium pro peccato, quia nullum habebat ipse peccatum.

---

FRIDAY
Romans 7:1-13

ἢ ἀγνοεῖτε, ἀδελφοί, γινώσκουσιν γὰρ νόμον λαλῶ,
ὅτι ὁ νόμος κυριεύει τοῦ ἀνθρώπου ἐφ' ὅσον χρόνον ζῇ;
ἡ γὰρ ὕπανδρος γυνὴ τῷ ζῶντι ἀνδρὶ δέδεται νόμῳ:
ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, κατήργηται ἀπὸ τοῦ νόμου τοῦ ἀνδρός.
ἄρα οὖν ζῶντος τοῦ ἀνδρὸς μοιχαλὶς χρηματίσει ἐὰν γένηται ἀνδρὶ ἑτέρῳ:
ἐὰν δὲ ἀποθάνῃ ὁ ἀνήρ, ἐλευθέρα ἐστὶν ἀπὸ τοῦ νόμου,
τοῦ μὴ εἶναι αὐτὴν μοιχαλίδα γενομένην ἀνδρὶ ἑτέρῳ.
       ὥστε, ἀδελφοί μου, καὶ ὑμεῖς ἐθανατώθητε τῷ νόμῳ διὰ τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ,
       εἰς τὸ γενέσθαι ὑμᾶς ἑτέρῳ, τῷ ἐκ νεκρῶν ἐγερθέντι,
       ἵνα καρποφορήσωμεν τῷ θεῷ.
ὅτε γὰρ ἦμεν ἐν τῇ σαρκί,
τὰ παθήματα τῶν ἁμαρτιῶν τὰ διὰ τοῦ νόμου ἐνηργεῖτο ἐν τοῖς μέλεσιν ἡμῶν
εἰς τὸ καρποφορῆσαι τῷ θανάτῳ:
νυνὶ δὲ κατηργήθημεν ἀπὸ τοῦ νόμου,
ἀποθανόντες ἐν ᾧ κατειχόμεθα,
ὥστε δουλεύειν ἡμᾶς ἐν καινότητι πνεύματος καὶ οὐ παλαιότητι γράμματος.

τί οὖν ἐροῦμεν; ὁ νόμος ἁμαρτία; μὴ γένοιτο:
ἀλλὰ τὴν ἁμαρτίαν οὐκ ἔγνων εἰ μὴ διὰ νόμου,
τήν τε γὰρ ἐπιθυμίαν οὐκ ᾔδειν εἰ μὴ ὁ νόμος ἔλεγεν, οὐκ ἐπιθυμήσεις.
ἀφορμὴν δὲ λαβοῦσα ἡ ἁμαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς
κατειργάσατο ἐν ἐμοὶ πᾶσαν ἐπιθυμίαν:
χωρὶς γὰρ νόμου ἁμαρτία νεκρά.
       ἐγὼ δὲ ἔζων χωρὶς νόμου ποτέ:
       ἐλθούσης δὲ τῆς ἐντολῆς ἡ ἁμαρτία ἀνέζησεν,
       ἐγὼ δὲ ἀπέθανον, καὶ εὑρέθη μοι ἡ ἐντολὴ ἡ εἰς ζωὴν αὕτη εἰς θάνατον:
       ἡ γὰρ ἁμαρτία ἀφορμὴν λαβοῦσα διὰ τῆς ἐντολῆς
       ἐξηπάτησέν με καὶ δι' αὐτῆς ἀπέκτεινεν.
ὥστε ὁ μὲν νόμος ἅγιος, καὶ ἡ ἐντολὴ ἁγία καὶ δικαία καὶ ἀγαθή.
τὸ οὖν ἀγαθὸν ἐμοὶ ἐγένετο θάνατος; μὴ γένοιτο:
ἀλλὰ ἡ ἁμαρτία, ἵνα φανῇ ἁμαρτία, διὰ τοῦ ἀγαθοῦ μοι κατεργαζομένη θάνατον:
ἵνα γένηται καθ' ὑπερβολὴν ἁμαρτωλὸς ἡ ἁμαρτία διὰ τῆς ἐντολῆς.

Basil, Regula maior, 2:2-4 (PG 31, 914-916)

Τίς λόγος ἀξίως ἐφικέσθαι γῶν δωρεῶ τοῦ Θεοῦ δύναται; αἱ τοσαῦται μέν εἰσι τὸ πλῆθος, ὡς καὶ ἀριθμὸν διαφεύγειν· τηλικαῦται δὲ τὸ μέγεθος καὶ τοιαῦται, ὥστε ἐξαρκεῖν καὶ μίαν εἰς τὸ ὑπευθύνους ἡμᾶς εἰς πᾶσαν χάριν τῷ δεδωκότι ποιῆσαι...

Ἀλλ᾽ ἐκεῖνο οὐδὲ βουλομένοις παρελθεῖν δυνατὸν, καὶ σιωπῆσαι μὲν τὴν χάριν τῷ γε νοῦν ὑγιᾶ και λόγον ἔχοντι παντελῶς ἀμήχανον, εἰπεῖν δέ τι πρὸς ἀξίαν πλέον ἀδυνατώτερον, ὅτι κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ καὶ ὁμοίωσιν ποιήσας τὸν ἄνθρωπον ὁ Θεὸς, καὶ τῆς ἑαυτοῦ γνώσεως ἀξίωσας, καὶ λόγῳ παρὰ πάντα τὰ ζῶα κατακοσμήσας, καὶ τοῖς ἀμηχάνοις τοῦ παραδείσου κάλλεσιν ἐντρυφᾷν παρασκχόμενος, καὶ τῶν ἐπὶ γῆς ἁπάντων ἄρχοντα καταστήσας, εῖτα κατασοφισθέντα ὑπὸ τοῦ ὄφεως, καὶ καταπεσόντα εἰς τὴν ἁμαρτίαν, καὶ διὰ τῆς ἁμαρτίας εἰς τὸν θάνατον, καὶ τὰ τούτου ἄξια, οὐ περιεῖδεν· ἀλλὰ τὰ μὲν πρῶτα νόμον ἔδωκεν εἰς βοήθειαν ἀγγέλους ἐπέστησεν εἰς φυλακὴν καὶ ἐπιμέλειαν, προφήτας ἀπέστειλεν εἰς ἔλγχον κακίας ταῖς ἀπειλαῖς ἐνέκοψε, τῶν ἀγαθῶν τὴν προθυμίαν ἀπαγγελίαις διήγειρε, τὸ πέρας ἑκατέρου πολλάκις ἐν διαφόροις προσώποις εἰς νουθεσίαν τῶν ἄλλων προλαβὼν ἐφανέρωσε, καὶ ἐπὶ τούτοις καὶ τοῖς τοιούτοις ἅπασιν ἐπιμένοντας τῇ ἀπειθείᾳ οὐκ ἀπεστράφη.

Οὐ γὰρ ἀφείθημεν ὑπὸ τῆς ἀγαθότητος τοῦ Δεσπότου, οὐδὲ ἐνεκόψαμεν αὐτοῦ τὴν εἰς ἡμᾶς ἀγάπην, ἀναισθησίᾳ τῶν τιμῶν τὸν εὐεργέτην παρυβρίσαντες· ἀλλὰ ἀνεκλήθημεν ἐκ τοῦ θανάτου, καὶ ἐζωοποιήθημεν πάλιν ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐν ᾧ καὶ ὀ τρόπος τῆς εὐεργεσίας μεῖζον ἔχει τὸ θαὐμα. «Ἐν μορφῇ γὰρ Θεοῦ ὑπάρχων, οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγἠσατο τὸ εἶνα ἴσα Θεῷ, ἀλλ᾽ ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών»...

Τί οὖν ἀνταποδῶμεν τῷ Κυρίῳ περὶ πάντων ὧν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν; Ὁ δὲ οὕτως ἐστὶν ἀγαθὸς, ὥστε οὔτε ἀντίδοσιν ἀπαιτεῖ, ἀλλ᾽ ἀρκεῖται μόνον ἀγαπώμενος ἐφ᾽ οἷς ἔδωκεν· Ὥν ἁπάντων ὅταν εἰς ἔννοιαν ἔλθω (ἵνα τὸ ἐμὸν πάθος ἐξείπω), εἰς φρίκην τινὰ καὶ ἔκστασιν φοβερὰν καταπίπτω, μήποτε ἐξ ἀπροσεξίας τοῦ νοῦ, ἢ τῆς περὶ τὰ μάταια ἀσχολίας, τῆς τοῦ Θεοῦ ἐκπεσὼν ὄνειδος γένωμαι τῷ Χρστῷ.

---

SATURDAY
Romans 7:14-25

       οἴδαμεν γὰρ ὅτι ὁ νόμος πνευματικός ἐστιν:
       ἐγὼ δὲ σάρκινός εἰμι, πεπραμένος ὑπὸ τὴν ἁμαρτίαν.
       ὃ γὰρ κατεργάζομαι οὐ γινώσκω:
       οὐ γὰρ ὃ θέλω τοῦτο πράσσω, ἀλλ' ὃ μισῶ τοῦτο ποιῶ.
       εἰ δὲ ὃ οὐ θέλω τοῦτο ποιῶ, σύμφημι τῷ νόμῳ ὅτι καλός.
       νυνὶ δὲ οὐκέτι ἐγὼ κατεργάζομαι αὐτὸ ἀλλὰ ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοὶ ἁμαρτία.
 
οἶδα γὰρ ὅτι οὐκ οἰκεῖ ἐν ἐμοί, τοῦτ' ἔστιν ἐν τῇ σαρκί μου, ἀγαθόν:
τὸ γὰρ θέλειν παράκειταί μοι, τὸ δὲ κατεργάζεσθαι τὸ καλὸν οὔ:
οὐ γὰρ ὃ θέλω ποιῶ ἀγαθόν, ἀλλὰ ὃ οὐ θέλω κακὸν τοῦτο πράσσω.
εἰ δὲ ὃ οὐ θέλω ἐγὼ τοῦτο ποιῶ,
οὐκέτι ἐγὼ κατεργάζομαι αὐτὸ ἀλλὰ ἡ οἰκοῦσα ἐν ἐμοὶ ἁμαρτία.
       εὑρίσκω ἄρα τὸν νόμον τῷ θέλοντι ἐμοὶ ποιεῖν τὸ καλὸν ὅτι ἐμοὶ τὸ κακὸν παράκειται:
       συνήδομαι γὰρ τῷ νόμῳ τοῦ θεοῦ κατὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπον,
       βλέπω δὲ ἕτερον νόμον ἐν τοῖς μέλεσίν μου
       ἀντιστρατευόμενον τῷ νόμῳ τοῦ νοός μου
       καὶ αἰχμαλωτίζοντά με ἐν τῷ νόμῳ τῆς ἁμαρτίας τῷ ὄντι ἐν τοῖς μέλεσίν μου.
ταλαίπωρος ἐγὼ ἄνθρωπος:
τίς με ῥύσεται ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου;
χάρις δὲ τῷ θεῷ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ κυρίου ἡμῶν.
ἄρα οὖν αὐτὸς ἐγὼ τῷ μὲν νοῒ δουλεύω νόμῳ θεοῦ, τῇ δὲ σαρκὶ νόμῳ ἁμαρτίας.

Bonaventure, Breviloquium, Prologue (Opera omnia 5, 201-202)

Magnus doctor gentium et praedicator veritatis divino repletus spiritu tanquam vas electum et sanctificatum in hoc verbo aperit sacrae scripturae quae theologia dicitur ortum progressum et statum insinuans ortum scripturae attendi secundum influentiam beatissimae trinitatis progressum autem secundum exigentiam humanae capacitatis statum vero sive fructum secundum superabundantiam superplenissimae felicitatis. Ortus namque non est per humanam investigationem sed per divinam revelationem quae fluit a patre luminum ex quo omnis paternitas in caelo et in terra nominatur a quo per filium eius Iesum Christum manat in nos spiritus sanctus et per spiritum sanctum dividentem et distribuentem dona singulis sicut vult datur fides et per fidem habitat Christus in cordibus nostris...

Status vero sive fructus sacrae scripturae non est quicumque sed plenitudo aeternae felicitatis. Nam haec est scriptura in qua verba sunt vitae aeternae quae ideo scripta est non solum ut credamus verum etiam ut vitam possideamus aeternam in qua quidem videbimus amabimus et universaliter nostra desideria implebuntur. Quibus impletis vere tunc sciemus supereminentem scientiae caritatem et ita impleti erimus in omnem plenitudinem dei. Ad quam quidem plenitudinem conatur nos divina introducere scriptura iuxta praedictae sententiae apostolicae veritatem. Hoc igitur fine hac intentione sacra scriptura perscrutanda est et docenda et etiam audienda.

Et ut ad istum fructum et terminum recto perveniamus progressu per viam recti itineris scripturam inchoandum est ab exordio hoc est ut cum mera fide ad patrem luminum accedamus flectendo genua cordis nostri ut ipse per filium suum in spiritu sancto det nobis veram notitiam Iesu Christi et cum notitia amorem eius ut sic ipsum cognoscentes et amantes et tanquam in fide solidati et in caritate radicati possimus ipsius sacrae scripturae noscere latitudinem longitudinem altitudinem et profundum et per hanc notitiam pervenire ad plenissimam notitiam et excessivum amorem beatissimae trinitatis quo sanctorum desideria tendunt in quo est status et complementum omnis veri et boni.

---